"Het maakt ons niet meer uit wie er wint."

Hola Tod@s,

Na een heerlijke R&R in Nederland en de VS kwamen Abby en ik goed een week geleden terug in een spannend Pakistan. In de Europes en Amerikaanse media stond het vol van de berichten dat de Taliban een groot gebied in het noorden van het land zouden hebben ingenomen. De Pakistaanse overheid werd verweten niets te ondernemen hiertegen. De kranten berichten inmiddels dat Pakistan een “failed state” is. De nuance is helaas vaak ver te zoeken – waarom die nou juist bij Pakistan volledig moet ontbreken is me een beetje een raadsel – maar zo erg als het gepresenteerd wordt is het allemaal niet. De situatie is gespannen, maar dat is de status quo voor Pakistan.

Een maand of wat geleden sloot de Pakistaanse regering een vredesverdrag met een groep Taliban die sinds 2007 de Swat vallei in het Noorden de facto controleren. Het verdrag komt er op neer dat de Taliban sharia wetgeving mogen invoeren in ruil voor het neerleggen van de wapens. Dit verdrag geldt voor de hele Malakand divisie in de North West Frontier Province (NWFP). Bij het word “Sharia” alleen al gaan over de hele wereld de alarmbellen rinkelen, maar het licht wel iets gecompliceerder. In Pakistan waar de overheid notoir corrupt en afwezig is, is de normale rechtspraak een drama. De meeste zaken komen nooit voor een rechtbank, omdat het system zo traag en corrupt is, dat het meer tijd en geld kost om te procederen dan er ooit aan rechtspraak verwacht mag worden. Sharia wetgeving is door veel mensen met tevredenheid geaccepteerd, omdat veel misstanden snel – en dat betekent binnen een paar dagen – afgewerkt kunnen worden. Helaas hangt het veel af van de lolale religieuze leiders hoe dat in de praktijk uitgevoerd wordt. Collega’s over het algemeen hebben veel vertrouwen in de snelle afwerking van kleine normale conflicten. Aan de andere kant zijn er de verschrikkelijke uitspattingen zoals zweepslagen en dergelijke. En niet in de laatste plaats leidt Sharia wetgeving vaak tot enorme beperking van vrijheden voor vrouwen in onderwijs en algemene mobiliteit, en inperking van muziek, video, etc.

De groep Taliban die het verdrag hebben gesloten met de overheid heeft nu geprobeerd om een gewapend overwicht in het hele Malakand gebied te krijgen, om sharia rechtspraak over het hele gebied in te kunnen voeren. Het gaat hier om een paar honderd jonge mannen met machinegeweren die een district binnen zijn getrokken dat zo onherbergzaam is dat het verschrikkelijk moeilijk is om door een enkele groep gecontroleerd te worden. Nadat de Pakistaanse overheid onder druk is gezet, is het leger er op uitgetrokken om deze Taliban terug te dringen naar het gebied dat ze controleren in Swat.

Een militaire overwinning op deze Taliban zal verschrikkelijk moeilijk worden. Ze dragen geen uniform en mengen zich met de locale bevolking, vechten met eenvoudige wapens, en het vindt allemaal plaats in een gebied dat ik een “vertikale wereld” noem, omdat het alleen maar stijle bergen met diepe ravijnen is. Conventionele legers met tanks, vliegtuigen, etc, kunnen hier niet goed uit de voeten, en het is ook moeilijk om even snel een gebied te bezetten. Sinds afgelopen week echter zijn de Taliban teruggedrongen naar Swat, en heeft het leger de strategische hoge punten rondom het gebied ingenomen. Paniekerige westerse journalisten die schrijven over het “vallen van Islamabad” en dergelijke missen duidelijk feitelijke informatie. Ik zou willen dat die journalisten zich eens beter zouden informeren, of gewoon niet over Pakistan zouden schrijven. Het lijkt er op dat een grote groep niet goed geinformeerde journalisten allemaal maar hetzelfde dramaverhaal van elkaar overschrijven, en daarmee de ellende voor de normale Pakistani - Ahmed met de Pet - alleen maar vergroten.

Want inmiddels proberen de 169 miljoen gewone vreedzame Pakistani het leven zo normaal mogelijk voort te laten gaan. Helaas is de combinatie van een econmische wereldcrisis en de al dan niet terechte reputatie van instabiliteit een giftige cocktail voor het land. Investeerders blijven weg, de inflatie blijft hoog, al twee keer heeft het IMF dit jaar bij moeten springen, en de vraag naar traditionele exportproducten (textiel) neemt af. Ondertussen wordt er in de hele Westelijke rand van het land af en aan verschrikkelijk gevochten, blijven zogenaamde Amerikaanse “drones” doelwitten bombarderen, en blijft de centrale overheid er een van invechten en zwakte.

Veel van mijn collega’s komen uit de North West Frontier Province (NWFP) en hebben hun familie daar nog wonen. Mensen die het zich kunnen veroorloven halen hun gezinnen tijdelijk weg uit Swat en de Federally Administered Tribal Areas (FATA), berucht om onder meer Waziristan. Veel mensen echter blijven koste wat het kost op hun geboortegrond. Zij hebben een familieband met het land waarop ze wonen van vaak 500 jaar of meer. Het zijn deze mensen die het meest lijden onder Taliban aan de ene kant, en Amerikaanse raketaanvallen en Pakistaanse lucht- en legeraanvallen aan de andere kant. De verhalen van de bewoners van die gebieden zijn verschrikkelijk, en volgens mijn collega maakt het hen inmiddels niets meer uit wie er wint, als het bloedvergieten maar stopt. We vergeten vaak dat dit gebied al net zo lang als Afghanistan - 1979 - geen normale vreedzame periode van voorspoed en ontwikkeling heeft gehad.

Desondanks blijft Pakistan een functionerend land, waar het dagelijke leven eigenlijk gewoon doorgaat. De temperaturen in Islamabad zijn zomers hoog (38 graden) en de straatstalletjes liggen vol met nieuw zomerfruit zoals meloenen, mango's, abrikozen en perziken. In Islamabad zelf is meer beveiligingspersoneel op de been, maar de bazaars waar dvds verkocht draaien normaal door. Ook in Kashmir, het gebied waar ik woon, is het leven zo normaal als is te verwachten. De sfeer op kantoor is zelfs prima te noemen, maar dat is ook omdat er deze week een leuke verandering is doorgevoerd.

Met het vertrek van een zeer ervaren kantoorhoofd in NWFP is er een nieuwe organisatiestructuur geimplementeerd, waardoor ik sinds 1 mei officieel alle drie onze kantoren en programma’s in het noorden manage. Een flinke uitdaging waar ik wel heel veel zin in heb. Het gevolg is, dat nu alle drie die kantoren die ik run een Pakistaanse kantoorhoofd hebben. Heel veel collega’s zijn hier erg blij mee, en bij op mijn oude kantoor was de sfeer bijna feestachtig: blijdschap om de promotie van Pakistaanse staf tot het senior management niveau, en blijdschap dat Abby en ik gekozen hebben om in Kashmir gestationeerd te blijven. Voor ons is dat ook gewoon erg fijn, want we voelen er ons comfortabel, we zijn dol op de collega’s, we hebben een prima huis, en de sfeer is goed.

We hebben ook weer volop energie na een lange vakantie in Virginia, Michigan en Nederland. Buiten de idiote vliegmarathons (33 uur reizen van Pakistan naar Washington) is het allemaal heel erg geslaagd geweest. In Virginia kregen we een eerste dosis lente, hebben we veel van Abby’s familie gezien, en zijn we uitgebreid gaan winkelen. Vervolgens zijn we doorgegaan naar Michigan om daar bij Abby’s broer een week vakantie te vieren en met de drie neefjes te spelen. In Michigan viel 15 cm sneeuw in de nacht dat we daar aankwamen, maar dat mocht de pret niet drukken. Vanuit Michigan hebben we een trip naar Canada gemaakt, naar Niagara Falls, waar ik heel cool met alleen mijn greencard Canada in en op de terugweg weer de VS in kon.

Vanuit Michigan zijn we doorgevlogen naar Amsterdam. In Nederland hebben we veel tijd gehad met de familie, wat erg fijn was, en ook veel tijd met vrienden in Amsterdam en Nijmegen. Verder heb ik een stuk of 10 haringen gegeten, teveel wijn en port gedronken, en nog meer schoenen gekocht. Afgelopen maandagochtend ben ik met Etihad vanaf Brussel via Abu Dhabi weer naar Islamabad gevlogen. Op de vlucht van Abu Dhabi naar Islamabad wist ik snel weer dat ik op de weg terug was, dankzij alle Pakistaanse kerels die tijdens de vlucht heerlijk zaten te bellen met hun mobieltjes. Ik hoorde zeker 3 Nokia tunes om me heen tijdens de landing. Op elke vlucht van Etihad spreekt de staf tenminste 7 talen, maar geen mens die een word Urdu spreekt. :-) Nou, de komende drie maanden gaan we er dus weer lekker tegen aan, en dan gaan we zoetjes aan eens op home leave. Tegen die tijd zullen we er best weer aan toe zijn om even een paar weekjes te relaxen.

Voor nu, hartelijke groet vanuit heel erg warm Islamabad,

Niek