Home leave en terug in Islamabad

Hola tod@s,

Een nieuwe update, vanuit een heerlijk koel Islamabad. Vorig weekend nog zaten we in de regen in Nederland, aan het staartje van onze "home leave". We zijn 17 dagen op pad geweest, eerst naar de de VS en vervolgens door naar de familie in Nederland.

Ons bezoek aan Abby's familie in de VS was een "blitz-trip": vijf hele dagen om familie en vrienden te zien, en met de neefjes te spelen. Bovendien hadden we allerlei administratieve rompslomp te regelen, en samen met een kolossale jet lag werd het allemaal behoorlijk intens.

In Nederland hebben we het eerste weekend mijn ouders' 35-jarige bruiloft gevierd. De rest van de week ging op aan familiebezoek (waaronder veel speeltijd met mijn nichtje), winkelen en toeristje spelen in Amsterdam, haring happen, kroketten eten, eten met vrienden, en een bezoek aan een Brabants kasteel om Abby te laten zien hoe vreselijk oud Nederland al wel niet is.

Na een spannende terugreis, met naar wat later een noodlanding in Islamabad bleek (ondanks de splinternieuwe Airbus), zijn we nu alweer een week terug in het “normale” leven. In Pakistan is de laatste tijd voldoende gebeurd om alles interessant te houden.

Allereerst is president Musharraf afgetreden en is er een nieuwe president in zijn plaats gekomen. Op papier een prima situatie: de militaire dictator treedt af en een democratisch gekozen volksvertegenwoordiger neemt het over. Toch zijn in Pakistan veel dingen niet zoals ze lijken. Musharraf heeft veel bereikt voor Pakistan totdat hij pakweg een jaar geleden verkeerde beslissingen maakte en zijn populariteit verloor. Na de heisa met de rode moskee, het afzetten van de rechters, de aanslag op Bhutto, het uitroepen van de noodtoestand was men in Pakistan een beetje klaar met hem. Omdat hij ook al niet voldoende vooruitgang boekte in de War on Terror lieten ook zijn internationale supporters hem vallen.

Maar de nieuwe verkiezingen werden gewonnen door twee dubieuze kandidaten. Nawaz Sharif ontvluchtte Pakistan omdat hij beschuldigd werd van corruptie en kaping van, jawel, een vliegtuig waarmee Musharraf (en een paar dozijn Amerikaanse schoolkinderen) terugvlogen naar Pakistan. Zijn verbanning, nogal selectief gepresenteerd in de internationale media, was zelfverkozen omdat hij anders in Pakistan gevangen was gezet. Zardari, weduwenaar van Bhutto, staat bekend als "Mr. 10%" omdat dat het percentage was van alle transacties die hij zelf in de zak stak in de tijd dat zijn vrouw in Pakistan aan de macht was. Zardari heeft in totaal een jaar of 7 gevangen gezeten, onder het presidentschap van, jawel, Nawaz Sharif en Musharraf. Hij werd beschuldigd van corruptie en moord op de jongere broer van zijn vrouw Benazir Bhutto.

Zardari heeft dus de verkiezingen gewonnen en moet nu proberen een onwaarschijnlijke coalitie met Sharif staande te houden. Dat zal niet gemakkelijk worden. In Pakistan blijft men er rustig onder, al is het een beetje sceptisch. Democratische regeringen hebben geen goede reputatie – je kunt beargumenteren dat de dictaturen meer succes hebben gehad dan democratie - en gezien de achtergrond van Zardari en Sharif is een beetje scepsis wel op zijn plaats. Het is nu aan de nieuwe regering om te laten zien dat het interne haat en nijd opzij kan zetten, effectief kan regeren, extremisme kan aanpakken, en het land kan ontwikkelen.

Want de problemen in Pakistan gaan veel verder dan wat er in Islamabad gebeurt - en de bevolking is daar duidelijk meer mee bezig. In gematigde gebieden in het "volatiele" Noordwesten zijn militanten en het leger met elkaar in gevecht. De reactie van de ultraconservatieve maar vredelievende gemeenschappen is soms verbazingwekkend: extremisten worden door de dorpsouderen uit een vallei/regio vriendelijk doch dringend verzocht zich elders te verschuilen. Men wil onderwijs en vooruitgang, geen oorlog en geweld. . Inmiddels ligt de nationale economie op haar gat: de inflatie is 25% tot nu toe, de beurs in Karachi is totaal ingestort, en de bevolking heeft te kampen met prijsstijgingen van voedsel van niet minder dan 43% sinds juni 2007! Maar door aanhoudende gevechten lijkt de economie voorlopig instabiel te blijven.

Inmiddels is een half miljoen mensen op de vlucht, dat kan nog wel bovenop die paar miljoen Afghaanse vluchtelingen die nog in het land zijn. Interessant genoeg zijn veel Pakistaanse vluchtelingen in ieder geval tijdens de ramadan weer teruggekeerd naar hun thuisplek. Militanten en ook het leger proberen zich gedeisd te houden tijdens de heilige maand en dus is het even veilig genoeg. De verwachting is dat de vluchtelingenstroom na de ramadan weer oppikt.

Dat illustreert ook hoe ontactisch en onpopulair de agressieve houding van de VS jegens Pakistan is op dit moment. Amerkaanse afstandsbestuurde vliegtuigjes bombarderen vermeende locaties waar Afghaanse taliban zich ophouden, waarbij vaak veel burgerdoden vallen, tijdens de heilige maand. Sinds vorige week zijn ook Amerikaanse grondtroepen Pakistan binnengevallen, wat de relatie tussen Washington en Islamabad heeft verslechterd en de reputatie van Amerika onder de bevolking nog slechter maakt. De Pakistaanse luchtmacht, die vliegt in F16s die door de VS aan Pakistan zijn gedoneerd, heeft nu luchtpatrouilles in het westen opgevoerd om "de soevereiniteit van het land te waarborgen.” Zo worden Amerikanen met hun eigen wapens bestreden - ik vind dat een bizarre paradox.

De ramadan zelf is tot nu toe wel een bijzondere maand. Zoals ik al schreef houdt het leger en militanten zich redelijk gedeisd, uit respect voor de heilige maand. Voor mensen zelf is het sowieso intens. De zon komt op rond 5:30 en gaat onder rond 19:30. Dat is geen probleem in de eerste week, maar daarna beginnen de dagen te tellen. Onze kantooruren zijn ingekort van voorheen 9 tot 18 tot 8 tot 1530, en we krijgen geen thee en lunch meer. De straten zijn aan het eind van de middag uitgestorven, en rond de iftarmaaltijd is alles echt doodstil.

Het gemeenschapsgevoel rond de iftarmaaltijd is wel echt mooi om te observeren. Mensen delen de maaltijd, in letterlijke maar ook in spirituele zin. Wij wonen in een straat met veel diplomaten en VN mensen, en dus is er aan beveiliging geen gebrek. Rond of half acht gaan alle wachten bij elkaar op een stukje gras zitten eten, wat echt leuk is om te zien.

De laatste week van de ramadan is de zwaarste. Verwacht wordt dat "Eid", het einde, valt in het eerste volle weekend van oktober. Wij vieren dan de donderdag en vrijdag ervoor al als twee vakantiedagen, maar de meeste van onze staf neemt de hele week vrij om bij familie te zijn en de week relaxed door te komen. Veel staf heeft "thuis" ergens anders in het land, en vaak is dat een lange, lange reis. Voor mensen uit het Noordwesten is het zelfs de vraag of ze door al het geweld naar huis kunnen, omdat sommige gebieden nauwelijks te bereiken zijn.

Voor de rest gaat eigenlijk alles hier zijn/haar gangetjes. Wat ons het meeste opvalt is dat alles hier betrekkelijk rustig is en blijft. Wat dat betreft schetsen de media vaak een veel dramatischer beeld van het land dan wat ik er van zie. Er is veel geweld en extremisme, maar de allergrootste meerderheid van de bevolking is relaxed en gaat gewoon door met leven. Aanslagen schrikken mensen op, politieke veranderingen worden besproken, maar bovenal haalt men de schouders op en gaat door met werken en leven. Dolle feestvierende menigtes rondom het aftreden van Musharraf hebben we hier in ieder geval niet gezien. Buiten af en toe een malloot die zichzelf opblaast is Islamabad een extreem rustige en veilige stad waar nauwelijks criminaliteit is. Vergeleken met Honduras is het hier echt paradijselijk!

Met ons gaat het dan ook prima. Sinds een week of 6 zitten we in onze tijdelijke permanente woning - meer dan 100 vierkante meter huis waar we er ongeveer 35 van bewonen. Werk is en blijft razend interessant met aardige collega's, zowel expat als Pakistani. Het is een vreemd idee dat ik hier al weer meer dan drie maanden zit.

Tot zover,

Niek