Sexuele voorlichting en HIV/Aids.

Hola!

Sinds een week of drie is er een nieuwe vrijwilliger hier, die voorlopig de boeken in is gegaan als “de verrassingsvrijwilliger”. Op een mooie dinsdag kreeg ik een e-mail dat Ed Johnson Jr., de komende vrijdag om 9 uur ’s ochtends aan zou komen om 5 maanden als vrijwilliger aan de gang te gaan. En oh: hij moest ook direct starten met een taalcursus van 80 uur, waarvoor ik nog even een leraar tevoorschijn moest toveren. De hele gang van zaken was wat ...ehm... verrassend, maar ik besloot me maar weer flexibel op te stellen. Veel keus had ik niet.

Eigenlijk was het allemaal mijn eigen schuld. Afgelopen zomer, ergens in Juni, werd ik in een vergadering getrokken door directrice Diana Frade, en zat ik aan tafel met haar en een zekere dokter Inge. Deze dr Inge (het is een man) is voorzitter van ACOG, de American Association of Obstetricians and Gynecologists. Ik heb hem die middag rondgeleid en lang gesproken over sexuele voorlichting, HIV/Aids in Honduras en de risico’s van baarmoederhalskanker. Een heel erg aardige en betrokken man, zeer geinteresseerd in Our Little Roses, en naar nu blijkt eentje die de daad bij het woord voegt: hij is een project aan het opzetten om baarmoederhalskanker te gaan onderzoeken, voorkomen en genezen in Honduras. Our Little Roses is de uitvalsbasis en Ed Johnson Jr is het proefkonijn om te kijken wat er is en wat er mogelijk is.

Alles bij elkaar is dit een heel interessant project aan het worden, leerzaam voor mij, goed voor Our Little Roses, en voor heel veel vrouwen in Honduras. Dr Inge is een man met een groot netwerk, waar mensen heel erg graag onderdeel van willen worden. Ineens ontvang ik e-mails van rijke Hondurese dokters met kolossale priveklinieken die ineens betrokken willen worden bij OLR, met als worst voor de neus: lidmaatschap van ACOG als ze het toelatingsexamen doorstaan. Zo werd ik dus afgelopen vrijdag, samen met Ed Jr, gefêteerd door Dr Zuñiga. Deze dokter werkt ’s ochtend in een publiek ziekenhuis en is eigenaar van een enorme gynaecologische kliniek. Een man met heel veel kennis en ervaring. En een man die graag lid wil worden van ACOG.

We werden om 12 uur opgehaald en in zijn grote geblindeerde auto geladen en we reden naar Ruby Tuesday, een van die afschuwelijk meer upscale Amerikaanse fastfoodrestaurants. Daar binnengestapt zat het hele artsen-corps van zijn kliniek daar te lunchen. Wij gingen zitten, hij bestelde 3 bier (het was tenslotte als kwart over twaalf) en een dozijn jalapeño-kippenvleugels. Ik heb een pleurishekel aan vroeg drinken, geeft me koppijn, verpest mijn dag, maar goed, het was misschien het verstandigste om maar gewoon mee te werken. De lucnh was uiteindelijk gewoon erg gezellig en erg goed en ik heb maar twee Salva Vidas hoeven drinken. Deze arts heeft heel veel kennis, en ik heb hem de oren van de kop gevraagd.

Een grote zorg voor Our Little Roses is HIV/Aids en zwangerschappen. San Pedro Sula is een enorm jonge stad, iets van de helft van de inwoners is jonger dan 25 jaar. Honduras heeft voor Latijns-Amerikaanse standaarden een enorme Aids-epidemie en San Pedro Sula wordt het hardst getroffen, samen met de Garifuna gemeenschappen aan de noordkust. Het gevolg van deze statistieken is dat er enorm veel tienerzwangerschappen zijn, de meest voorkomende familievorm de “alleenstaande moeder” is, en geen mens nog een idee heeft hoeveel mensen HIV-geinfecteerd zijn. De overheid wil de echte cijfers niet te weten komen, maar het is niet ondenkbaar dat in San Pedro Sula een op de acht mensen HIV-geinfecteerd is, zonder dat ze het zelf weten. Ook Our Little Roses blijft niet vrij van problemen: in de afgelopen 2 jaar zijn twee van onze oudere meiden (22 en 24 jaar oud) zwanger geraakt. Dat is natuurlijk op zich geen drama, maar betekent wel dat hun toekomst er ineens veel anders uitziet. Deze twee meiden hebben ervoor gekozen om bij de vaders en hun familie in te trekken. Geen van deze beide meiden is erg gelukkig: geen werk, geen studie meer, wonen bij je schoonfamilie, maar ongetrouwd en vaak afhankelijk van de liefdadigheid van die familie.

Ik heb voor mijn scriptie destijds ook bekeken hoe het staat met de kennis van sexualiteit, SOA’s en zwangerschappen bij onze meiden en wat jonge mensen buiten Our Little Roses. Dat was destijds niet best, nu lijkt het iets beter te zijn: men denkt niet meer dat condooms mannen onvruchtbaar maken. Maar de risico’s zijn enorm. Een bevriende psycholoog zei al: een zwangerschap is eigenlijk het beste wat kan gebeuren. Veel erger is het als ze HIV-geinfecteerd raken. Dat is wat ook in het gesprek met Zuñiga naar voren kwam. Ofschoon hij voornamelijk rijke patienten heeft, neemt hij standaar een HIV/Aids-test af voor een bevalling te doen, en er zijn er velen die geinfecteerd blijken te zijn. Heel treurig en de dokter zelf was er redelijk bedrukt van. Op de vraag wat daaraan gedaan kan worden werd Zuñiga cynisch: Hondurese mannen zijn varkens. Ze zijn absoluut niet betrokken bij reproductieve gezondheidszorg, geboortebeperking of zorg over HIV/Aids. Zuñiga zegt dat vrouwen opgeleid moeten worden, ze moeten het leren en begrijpen en zo controle over hun leven kunnen nemen. Ik ben het daar mee eens, maar hij laat de mannen verder buiten beschouwing, daar heeft hij geen hoop meer voor. Maar hoe kun je ongewenste zwangerschappen en HIV/Aids-verspreiding voorkomen zonder mannen erbij te betrekken?

Vorig jaar bezocht ik Casa Aurora, een piepkleine organisatie, een hulpgroep voor mensen die leven met HIV en de familie die erbij betrokken is. Daar sprak ik vrouwen die pas nadat hun man gestorven was aan Aids erachter waren gekomen dat hij die ziekte had, zelf ook geinfecteerd bleken. In een enkel geval zorgde een vrouw zelfs voor de geinfecteerde kinderen die die man had bij een andere vrouw. Hoezo mannen er niet bij betrekken? Hoe lastig het ook is, om succesvol te zijn in het onderdrukken van de HIV/Aids-epidemie, geboortebeperking en betere reproductieve gezondheidszorg, moeten mannen ook betrokken zijn, mee gaan doen. Hoe dat te doen, ik weet het niet precies, maar een belangrijk element is: educatie.

Dat was ook een van mijn hoofdvragen aan Zuñiga: hoe kunnen we nu het best onze meisjes voorbereiden, wat moeten we ze leren? Hij heeft Spaanstalige materialen om mee te werken en heeft aangeboden om iemand naar Our Little Roses te laten komen die onze eigen staf kan trainen in het geven van goede sexuele voorlichting. Op die manier hoop ik dat we in ieder geval sexuele voorlichting krijgen die niet uitsluitend op onthouding is gericht, wat helaas toch nog veel teveel gebeurd in het Hondurese onderwijs. Zoals dr Inge het zei:”In principe ben ik voor onthouding, maar het is hypocriet om daar aan vast te houden, als we de realiteit van zwangerschappen en HIV/Aids bekijken.” En op die manier hoop ik dat we onze meisjes weer beter kunnen wapenen tegen de risico’s die vrouwen in het bijzonder hier in Honduras lopen.

Het is nu aan Ed Jr. om de materialen te krijgen en te inventariseren wat onze staf, onze meiden wel en niet weten en op die manier een goede training van de grond te krijgen. Het is mijn taak hem samen met dr Inge in deze to coordineren, en dat is eigenlijk heel leuk. Buiten dat het verschrikkelijk belangrijk is.

Affijn, ik zal afsluiten met twee kleine anecdotes over onze meisjes. Vrijdagavond was een “fiesta tipica”, feest op zijn Hondurees, en alle kinderen van de school hadden de typische klederdracht aan. Rosenda, onze jongste, kwam heel voorzichtig haar outfit showen, en ik smolt bijna weg van vertedering: ze hadden dit blaagje in een spijkerbroek gestoken met cowboy-laarsjes en een wit traditioneel hemd. Ze zag er zo schattig uit! En ze was zo trots! En de grootste hartensmelter was van Sara, Sarita, ons probleemmeisje. Met haar begint het zoetjes aan wat beter te gaan, ze is wat handelbaarder, en ik had haar vorige week op mijn kantoor op de bank zitten. Vroeg ze me zomaar, out of the blue:”Niek, waarom hou jij zoveel van ons?” Jezus, weet ik veel! Dat doe ik gewoon! Hoe kun je niet van deze prinsesjes houden?!

Tot over een paar weekjes,

Niek